دلایل افت چند روزه شاخص بورس و خروج نقدینگی

به گزارش هامرز، احمد اشتیاقی با اشاره به افت مستمر شاخص بورس طی 9 روز معاملاتی اخیر اعلام کرد: بازار سهام در معرض شوک‌های پی‌درپی قرار گرفته است. در چنین شرایطی نباید انتظار داشت بورس نفس راحت بکشد.
به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل در روند نزولی پایدار شاخص در روزهای گذشته به مباحث فروش اوراق دولتی مرتبط باشد. این موضوع در کنار خبر فروش 14 هزار میلیارد تومان اوراق "اخزا" به پیمانکاران سبب شکل‌گیری جریان منفی در تالار شیشه‌ای شد.
اگر سهامداران اندک امیدواری در خصوص احتمال کاهش نرخ سود بانکی در سر می‌پروراندند با این وضعیت سناریوی کاهش نرخ سود بانکی منتفی خواهد بود. زیرا اوراقی که به نام پیمانکاران است به دلیل جنبه تامین مالی حساسیتی از حیث نرخ فروش ندارد. بنابراین این موضوع منجر به روند افزایشی نرخ فروش "اخزا" می‌شود.
حضور پیمانکاران در سمت فروش "اخزا" واکنش منفی دیروز بورس را به دنبال داشت. کماکان سرمایه‌گذاران نسبت به برنامه بانک مرکزی در مورد فروش اوراق چشم‌انداز روشنی پیش رو ندارند. ابهامات باعث شده ترس فعالین نسبت به نرخ سود بانکی و اوراق افزایش یابد. به همین دلیل خروج پول حقیقی به نهمین روز متوالی رسیده است. طی این مدت 1.1 هزار میلیارد تومان (سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی) از بازار خارج شده در حالی که به نظر می‌رسید بورس بهار جذابی را رقم بزند.
بازار سهام به‌سرعت در حال از دست دادن حاشیه سود است. هر کدام از صنایع با افزایش قیمت تمام ‌شده از ناحیه تورم و مالیات مواجه هستند. این امر منجر به کاهش حاشیه سود صنایع خواهد شد، بویژه اینکه موضوع اعمال سقف‌های جدید مالیاتی در نهایت اثرات منفی بر حاشیه سود شرکت‌ها خواهد گذاشت. یکی از مسائل مهم به وضعیت نرخ دلار نیما بازمی‌گردد. اگر بورس بازدهی 12 درصدی طی سال گذشته کسب کرد، به طور مشخص به افزایش قیمت دلار نیما در بهمن 1401 مرتبط است.
دلار نیمایی اواخر سال 1401 از 28.5 به 38.5 هزار تومان رسید و بورس را به سمت صعود هدایت کرد و شرکت‌ها با افزایش سودآوری روبرو شدند اما با توجه به مخابره پیام های کاهشی در مورد قیمت دلار آزاد به نظر می‌رسد بازار سهام نتواند انتظارات تورمی اسفند و فروردین را جبران کند. روند کلی شاخص در سال قبل بطور کلی افزایشی بود اما سال جاری اگر تغییرات حداقل 20 درصدی در نرخ دلار نیما مشاهده نشود، بازدهی بورس به ابهامات جدی گره می‌خورد. در چنین شرایطی نه‌تنها شرکت‌ها با افزایش سودآوری روبرو نیستند حتی با کاهش حاشیه سود نیز دست‌به‌گریبان خواهند بود.
با لحاظ کردن نرخ سود 30 درصدی اوراق، طبیعتا تقاضا برای خرید سهام دور از دسترس است. با توجه به رویکرد مجلس جدید در خصوص کنترل تورم و استفاده از ابزار کنترل دستوری قیمت‌ها برای دست‌یابی به این امر این موضوع نیز هراس بورسی‌ها را به دنبال داشت. در سال‌های اخیر بورس بارها از ناحیه کنترل دستوری قیمت‌ها آسیب دیده است. در مجموع عوامل موثر بر سهام همگی از منظر روانی علیه بازار سهام است.
معاملات دیروز در بازارهای رقیب نیز گویای این بود که بازارهای دلار و طلا در واکنش به برنامه‌های احتمالی نمایندگان جدید مجلس واکنش منفی نشان دادند. از تحرک افتادن این بازارها از عوامل بازدارنده صعود بورس است که از کاهش سرعت انتظارات تورمی حکایت می‌کند. بی‌اعتمادی حاکم نیز باعث شده فعالان قدیمی در این روزها دست‌به‌عصا حرکت کنند.